Relay (Rơ le) là gì? Cấu tạo, chức năng và nguyên lý hoạt động của Relay (Rơ le)

259 lượt xem
Chia sẻ:
Relay (Rơ le) là gì? Cấu tạo, chức năng và nguyên lý hoạt động của Relay (Rơ le)

1.Relay là gì? 

Relay (Rơ le) là một thiết bị được sử dụng để điều khiển dòng điện lớn thông qua một dòng điện nhỏ hơn. Thiết bị này hoạt động như một công tắc điện, cho phép điều khiển hoạt động của các thiết bị điện từ bằng cách mở hoặc đóng mạch điện thông qua việc điều khiển cuộn dây và các tiếp điểm. Đây là cách giải thích đơn giản nhất cho câu hỏi Relay là gì.

2. Cấu tạo của Relay

Sau khi đã tìm hiểu được Rơ le là gì, bạn cần tìm hiểu sâu hơn về cấu tạo của Rơ le, từ đó mới có thể nắm được nguyên lý hoạt động cơ bản của chúng. Cấu tạo của Rơ le gồm:

  • Cuộn dây từ (Coil): Là một chiếc cuộn dây được quấn xung quanh một lõi từ làm bằng sắt mềm. Khi dòng điện chạy qua cuộn dây từ, nó tạo ra một trường từ.
  • Tay cầm (Armature): Là một bộ phận di động tiếp xúc với cuộn dây từ. Khi cuộn dây từ được kích hoạt, tay cầm di động được sử dụng để mở hoặc đóng mạch điện.
  • Tiếp điểm chuyển mạch (Contact): Là những điểm tiếp xúc trong Rơ le được sử dụng để chuyển đổi mạch điện. Điều này sẽ giúp Rơ le thực hiện việc mở hoặc đóng mạch điện tùy thuộc vào tình huống cần điều khiển.
  • Lò xo (Spring): Các thành phần trong Rơ le được giữ vị trí cố định bằng lò xo. Lò xo này có thể được điều chỉnh để đảm bảo hoạt động chuyển mạch của Rơ le.
Cấu tạo của một Relay cơ bản
Cấu tạo của một Relay cơ bản

3. Nguyên lý hoạt động của Relay

  • Rơ le có một cuộn dây được làm từ dây dẫn điện, cuộn quanh một lõi từ chất liệu nam châm. Khi một dòng điện được chạy qua cuộn dây, nó tạo ra một trường từ xung quanh cuộn dây.
  • Khi cuộn dây được kích hoạt, từ trường đã được tạo ra trước đó sẽ thu hút các tiếp điểm đóng lại hoặc mở ra, tạo thành một mạch điện liên tục hoặc ngắt mạch điện tương ứng.
  • Cuộn dây điều khiển tiếp điểm mở hoặc đóng nhờ vào một điện áp điều khiển, đồng thời cũng tùy thuộc vào cấu trúc của Rơ le.
Nguyên lý hoạt động của Relay
Nguyên lý hoạt động của Relay

4. Các loại Relay trên thị trường

Phân loại theo nguyên lý hoạt động

  • Relay nhiệt điện: Sử dụng dải kim loại lưỡng tính kết hợp với nhau. Khi dải kim loại được nhiệt độ cao, sự khác biệt về nhiệt độ nóng chảy sẽ làm uốn cong và phá vỡ kết nối hoặc kết nối của Relay.
  • Relay điện cơ: Sử dụng cơ cấu cơ khí và nguyên tắc nam châm điện. Khi cuộn dây được kích hoạt, sự tạo ra của trường từ sẽ làm kết nối các tiếp điểm trong Relay.
  • Relay trạng thái rắn: Sử dụng các thành phần bán dẫn như transistor hoặc optocoupler để thực hiện chuyển đổi. Relay trạng thái rắn giúp đạt được tốc độ chuyển đổi nhanh hơn và độ bền cao hơn so với Relay điện cơ.
  • Relay hỗn hợp: Là sự kết hợp của Relay trạng thái rắn và Relay điện cơ. Nó kết hợp ưu điểm của cả hai loại Relay để đáp ứng các yêu cầu đặc biệt trong các ứng dụng cụ thể.
Hình ảnh của một Relay nhiệt điện 
Hình ảnh của một Relay nhiệt điện

Phân loại theo đặc tính tham số vào

  • Relay dòng điện: Phân loại dựa trên dòng điện định mức mà Relay có thể xử lý. Có các loại Relay dòng điện như Relay dòng điện thấp, Relay dòng điện trung bình và Relay dòng điện cao.
  • Relay điện áp: Phân loại dựa trên điện áp định mức mà Relay có thể chịu được. Có các loại Relay điện áp như Relay điện áp thấp, Relay điện áp trung bình và Relay điện áp cao
  • Relay điện trở: Phân loại dựa trên điện trở của cuộn dây trong Relay. Có các loại Relay điện trở như Relay điện trở thấp, Relay điện trở cao và Relay điện trở trung bình.
Hình ảnh của một Relay dòng điện
Hình ảnh của một Relay dòng điện

Phân loại theo cách mắc cơ cấu

  • Rơ le mắc cơ cấu sơ cấp: Được mắc trực tiếp vào mạch điện. Khi điện áp hoặc dòng điện đạt đến ngưỡng quy định, Rơ le sơ cấp sẽ kích hoạt và chuyển đổi tiếp điểm để ngắt mạch hoặc kết nối mạch điện phụ thuộc vào nguyên tắc hoạt động của Relay.
  • Rơ le mắc cơ cấu thứ cấp: Được mắc vào mạch thông qua biến áp đo lường hoặc biến dòng điện. Rơ le cơ cấu thứ cấp sẽ nhận tín hiệu từ biến áp hoặc biến dòng điện, sau đó kích hoạt để thực hiện chuyển đổi tiếp điểm và ngắt mạch hoặc kết nối mạch điện tương ứng.

5. Các trạng thái của Rơ le

  • Khi Rơ le ở trạng thái mở, tiếp điểm của Relay không được kết nối với nhau. Điện lưu thông qua Relay sẽ bị chặn và mạch điện không được hoàn thành.
  • Khi Rơ le ở trạng thái đóng, tiếp điểm của Relay được kết nối với nhau, cho phép dòng điện lưu thông qua Relay và hoàn thành mạch điện.
  • Một số Rơ le có khả năng chuyển đổi giữa trạng thái mở và trạng thái đóng khi nhận tín hiệu kích hoạt. Điều này có nghĩa là Relay có thể thay đổi trạng thái của tiếp điểm từ mở sang đóng hoặc ngược lại khi tín hiệu kích hoạt được cung cấp.

6. Ứng dụng Relay trong thực tế

Relay được ứng dụng rất nhiều trong thực tế
Relay được ứng dụng rất nhiều trong thực tế

Nhiều người sau khi biết được Relay là gì thường sẽ tìm hiểu thêm vai trò của Relay trong đời sống hằng ngày. Relay có nhiều ứng dụng quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ về ứng dụng Relay trong thực tế:

  • Relay được ứng dụng trong hệ thống bảo vệ điện khỏi quá dòng, quá áp, ngắn mạch và các sự cố khác, có thể ngắt mạch nhanh chóng khi phát hiện các điều kiện không an toàn.
  • Relay được ứng dụng để điều khiển động cơ. Relay có thể kích hoạt và ngắt mạch điện cho động cơ dựa trên tín hiệu điều khiển từ hệ thống điều khiển.
  • Relay có thể được sử dụng để điều khiển ánh sáng trong hệ thống chiếu sáng. Nó kích hoạt hoặc tắt đèn dựa trên tín hiệu từ công tắc hoặc các hệ thống tự động.
  • Relay được sử dụng để kiểm soát và bảo vệ các thiết bị trong hệ thống điều hòa không khí, như quạt, máy nén và van, có thể phát hiện quá tải hoặc điều kiện không bình thường..
  • Relay được sử dụng trong hệ thống an ninh để kích hoạt cảnh báo, cửa tự động, hệ thống camera và các thiết bị an ninh khác.

7. Các thông số Rơ le thường thấy

Hiệu điện thế kích tối ưu

Là giá trị điện áp tối ưu mà mạch điều khiển Relay yêu cầu để kích hoạt nó. Khi điện áp đạt đến hoặc vượt quá giá trị này, Relay sẽ được kích hoạt và chuyển đổi trạng thái tiếp điểm.

Ví dụ, nếu một bộ module Relay có hiệu điện thế kích tối ưu là 5V, điều này có nghĩa là để kích hoạt Relay, mạch điều khiển cần cung cấp một điện áp 5V hoặc cao hơn. Điện áp dưới giá trị này có thể không đủ để kích hoạt Relay hoặc có thể gây ra hoạt động không đáng tin cậy.

Hiệu điện thế và cường độ dòng điện tối đa

Đây là hai thông số quan trọng liên quan đến khả năng chịu tải của Relay. Các thông số này chỉ ra mức điện áp và dòng điện tối đa mà các tiếp điểm của Relay có thể chịu đựng mà không gây ra sự cố hoặc hỏng hóc. Thông số này thường được hiển thị trên thiết bị Relay để bạn có thể quan sát dễ dàng.

Ví dụ, một Relay có các thông số 10A – 250VAC.  Đây cho biết rằng Relay có thể chịu dòng điện tối đa là 10A và điện áp tối đa là 250VAC qua tiếp điểm của nó. Tức là Relay có khả năng chịu đựng một dòng điện lên đến 10A và một điện áp lên đến 250VAC trước khi có nguy cơ gây hỏng hóc hoặc sự cố.

8. Luci và các giải pháp IoT

Với sự kết hợp giữa công nghệ IoT và các giải pháp quản lý thông minh, Luci tự tin  tạo ra những đóng góp quan trọng để thúc đẩy sự phát triển và cải thiện cuộc sống hàng ngày của bạn. Dưới đây là những giải pháp thông minh mà Luci đang cung cấp:

Luci RMS (Giải pháp quản lý đô thị thông minh): Luci RMS cung cấp một nền tảng toàn diện để giám sát, quản lý và tối ưu hóa các hạ tầng đô thị, từ giao thông, môi trường đến an ninh và dịch vụ công cộng.

Luci iBMS (Giải pháp quản lý tòa nhà thông minh): Với Luci iBMS, các tòa nhà có thể được kiểm soát và điều chỉnh một cách thông minh để tiết kiệm năng lượng, tăng cường an ninh và nâng cao trải nghiệm người dùng.

Luci Lighting (Giải pháp đèn đường thông minh): Luci Lighting sử dụng công nghệ tiên tiến để tự động kiểm soát đèn đường, tối ưu hóa ánh sáng và giảm lãng phí năng lượng, đồng thời cung cấp an ninh và sự an toàn cho cộng đồng.

Luci IOC (Trung tâm điều hành thông minh): Luci IOC là một hệ thống điều khiển trung tâm tích hợp, cho phép giám sát và điều khiển các hoạt động trong đô thị thông qua một giao diện đơn giản và thông minh.

Luci Asset Management (Giải pháp quản lý tài sản thông minh): Luci Asset Management cung cấp công cụ và hệ thống quản lý hiệu quả cho các tài sản công cộng và tư nhân, giúp tối ưu hóa việc bảo trì, sửa chữa và quản lý tài sản.

Để được tư vấn chuyên sâu và tìm ra các giải pháp thông minh phù hợp với bạn, vui lòng liên hệ với Luci theo địa chỉ: 

Trụ sở Hà Nội: Tầng 2, toà New Skyline, Đường Nguyễn Khuyến, Phường Văn Quán, Quận Hà Đông, Tp. Hà Nội.

Văn phòng Hồ Chí Minh: Tầng 8, Tòa nhà Pearl Plaza, Số 561A Điện Biên Phủ, P.25, Q.Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh

Hotline: 0888 729 119.

Website: www.luci.vn

Email: info@luci.vn

Theo dõi
Thông báo của
guest
0 Góp ý
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
Mục lục